Wanneer is er bij een diabetische voetwonde doorverwijzing nodig naar de diabetes voetkliniek?
Bij personen met diabetes blijft een goede en regelmatige voetverzorging het belangrijkste aandachtspunt om verdere voetproblemen te voorkomen.
Gezien wonden en andere problemen aan de diabetesvoet aanleiding kunnen zijn van het ontwikkelen van complexe problemen, vraagt de diabetesvoet een gespecialiseerde aanpak. Diabetes kan leiden tot gevoelsstoornissen, waardoor wonden minder snel worden opgemerkt, en/of tot een verminderde doorbloeding, waardoor een voetletsel minder snel geneest. Elk miniem wondje kan ernstige gevolgen hebben. Het is daarom belangrijk om van bij het begin van een voetletsel een correcte behandeling te starten, waarbij meerdere zorgprofessionals betrokken kunnen worden (huisarts, podoloog, wondverpleegkundigen …).
Doorverwijzing door de huisarts
De huisarts dient bij elke voetwonde te peilen naar mogelijk botcontact. Indien een behandeling van een voetwonde ‘zonder botcontact’ geen zichtbare verbetering oplevert, ondanks goede verzorging en drukontlasting na een tijdsspanne van 2 weken, is het beter een voetkliniek te raadplegen.
Bij een wonde ‘met botcontact’, die na 2 dagen geen beterschap oplevert onder behandeling met antibiotica en goede verzorging, mag een doorverwijzing naar een voetkliniek niet meer uitgesteld worden. Bij een 'acute Charcot voet' is een doorverwijzing naar de diabetes voetkliniek onmiddellijk vereist. De doorverwijzing kan in principe gebeuren door iedereen die het probleem opmerkt, maar de huisarts blijft de sleutelfiguur.
Wat is een 'Charcot voet'?
Een Charcot voet is een ernstige verwikkeling ten gevolge van diabetesneuropathie (zenuwaantasting). Het is een destructieve inflammatie (ontsteking) van de (middelste) voetgewrichten. De voet is vaak rood. gezwollen. warm en soms pijnlijk. In een later stadium kan ook het onderbeen rood aanslaan en warm aanvoelen. Wanneer een charcotvoet niet tijdig wordt behandeld. kan dit lijden tot een permanente vervorming van de voetgewrichten. Hierdoor wordt de voet moeilijk 'schoenbaar' wat, in combinatie met neuropathie, het risico op diabetische voetwonden sterk doet toenemen.
Gezien wonden en andere voetproblemen bij personen met diabetes zeer complex kunnen zijn, vraagt de behandeling een gespecialiseerde aanpak.
Behandeling in de diabetische voetkliniek
In de diabetische voetkliniek worden verschillende zorgprofessionals betrokken bij het wondprobleem. In team wordt de meeste efficiënte behandeling bepaald.
Dit team bestaat uit:
- De endocrinoloog/diabetoloog die zorgt voor het antibioticabeleid, de bloedsuikerregeling en de algemene gezondheid van de patiënt.
- De diabetesverpleegkundige die de nodige instructies en praktische tips met de persoon met diabetes bespreekt.
- De vaatchirurg die de vaatproblematiek evalueert en deze indien nodig behandelt.
- De orthopedisch chirurg die de structurele problemen en vormveranderingen van de voet evalueert en indien nodig, voor een efficiëntere wondgenezing en/of ter preventie van nieuwe voetletsels, corrigeert.
- De podoloog die de kleine stand afwijkingen, bijvoorbeeld ter hoogte van de tenen, behandelt en zorgt voor drukontlasting van de wonde door het verwijderen van eeltrand rondom de wonde en het aanleggen van vilt als voorlopige therapie. Siliconetherapie is ook een middel om de druk te verminderen (een silicone orthese is een hulpmiddel/teenstukje dat een bepaalde zone van je teen/voet ontlast en/of corrigeert zodat druk en wrijving worden verlicht).
- De wondverpleegkundige die de specifieke wondzorg nauwgezet uitvoert en deze indien nodig verder evalueert en optimaliseert in overleg met de arts.
- De orthopedisch schoentechnieker die beschikbaar is voor het aanmeten, passen en afleveren van orthopedische schoenen en bijhorende steunzolen om zo ook preventief nieuwe letsels te voorkomen.
Het interdisciplinair team van de voetkliniek werkt verder ook nauw samen met de huisarts en de thuisverpleging om de wondzorg ook thuis correct te laten toepassen om zo het hele genezingsproces te laten slagen. De interdisciplinaire samenwerking is hierbij van groot belang.
We sommen enkele praktische zaken voor je op:
- Wie kan beroep doen op de specifieke zorgen van een voetkliniek?
Iedere (ambulante) diabetespatiënt (niet opgenomen in een ziekenhuis) die een voetwonde of charcotvoet vertoont. Als persoon met diabetes dien je wel opgenomen te zijn in een opstarttraject, zorgtraject of conventie. Of wanneer er al eerder een voetwonde was maar opvolging nog steeds noodzakelijk is om verdere wonden te voorkomen.
- Waar vind ik zo’n voetkliniek terug?
Een lijst met alle diabetes voetklinieken in België vind je hier terug.
- Hoeveel bedraagt een consultatie in een voetkliniek?
Je betaalt enkel het remgeld (je persoonlijk aandeel) per behandeling. In een diabetesvoetkliniek geldt de derdebetalersregeling wanneer je een ambulante patiënt bent.