Dronken of hypo?
Sommige ziekten of aandoeningen kunnen aanleiding geven tot een beeld dat vrij goed op dronkenschap lijkt, terwijl alcohol toch niet de oorzaak is. Hypoglycemie is een tijdelijk verschijnsel dat gemakkelijk met dronkenschap verward kan worden. Hypoglycemie (afgekort hypo) of een laag suikergehalte is bij veel personen met diabetes een regelmatig voorkomende toestand waarbij hersenfuncties tijdelijk belemmerd worden.
Bij personen met diabetes is er een tekort aan insuline of is ze onvoldoende werkzaam. Hierdoor worden de suikers niet goed in de lichaamscellen opgenomen en stijgt de concentratie aan suikers in het bloed. De behandeling bestaat erin om dagelijks meerdere injecties met insuline te geven (of een insulinepomp te gebruiken) of suikerverlagende pillen in te nemen in combinatie met een gezonde leefstijl. Het doel van de behandeling is de suikerspiegel opnieuw te doen dalen. Dit betekent echter ook dat een persoon met diabetes ook het risico loopt dat de bloedsuikerspiegel te laag zakt en dat hij of zij een hypo krijgt. Het risico op een hypo is het hoogst bij personen die insuline injecteren of een insulinepomp gebruiken, maar ook bepaalde suikerverlagende pillen kunnen een hypo veroorzaken.
Een hypoglycemie kan vrij plots optreden. Bijna steeds wordt dit door de persoon met diabetes meteen herkend en kan hij/zij de situatie zelf oplossen door suiker in te nemen. In zeldzame gevallen herkent hij of zij de verschijnselen niet en nemen ze geleidelijk aan in sterkte en ernst toe.
De hypoverschijnselen kunnen van persoon tot persoon verschillen en ook bij eenzelfde persoon zijn ze niet altijd gelijk.
Meestal beginnen de klachten met:
- honger of flauwtegevoel
- zweten
- beven
- hartkloppingen
- bleek worden
- ijl gevoel in het hoofd
- angstgevoel
Na verloop van tijd komt daarbij:
- verwardheid
- agressie
- moeilijk spreken
- sufheid
Wanneer niet gereageerd wordt kan een verdere bewustzijnsdaling optreden met uiteindelijk een volledige bewusteloosheid (coma).
Hoe het verschil tussen een hypo en dronkenschap herkennen?
Het is duidelijk dat de symptomen van hypo sterk kunnen lijken op dronkenschap. Enkele kenmerken kunnen licht verschillen. Deze subtiele verschillen kunnen behulpzaam zijn, maar geven uiteraard geen zekerheid.
Verschillen Hypoglycemie Dronkenschap
Houding voorkeur voor liggen voorkeur voor voorover zitten
Zweten vaak kletsnat van het zweet vaak geen overdreven zweten
Adem normaal alcoholgeur
Het onderscheid wordt nog moeilijker wanneer een persoon met diabetes iets van alcohol dronk. Door de inwerking van alcohol op de stofwisseling valt de suikeraanmaak in de lever stil. Hierdoor kan alcoholgebruik een hypo extra in de hand werken.
Hoe ingrijpen bij een hypoglycemie?
- Wanneer een persoon met diabetes nog goed bij bewustzijn is en in staat is iets te eten of te drinken, kan men suiker toedienen, bv. cola of andere suikerhoudende frisdrank (bv. cola), enkele tabletten druivensuiker, enkele klontjes suiker … Desnoods kan men gebruik maken van een suikerhoudende voeding zoals chocolade, gebak, snoep, ...Soms gebeurt het dat een persoon met diabetes op het moment van een hypo weigert om suiker te nemen. In die situatie moet hij/zij toch overtuigd worden iets te eten of te drinken. Na ongeveer een kwartier zullen de meeste hypoglycemieverschijnselen verbeterd of verdwenen zijn.
- Wanneer de persoon met diabetes niet goed meer bij bewustzijn of echt bewusteloos is en zelf niet meer in staat is om voeding of drank in te nemen, is het ten stelligste af te raden om drank of voedsel te geven. Omdat op dat moment het slikmechanisme niet goed functioneert, kan iemand zich gevaarlijk verslikken en in ademnood komen. Bij een ernstige hypo met bewustzijnsverlies is het aangewezen om dringende medisch hulp in te schakelen. Een persoon uit de omgeving kan, indien voohanden, ook een glucagonspuit of nasale glucagon toedienen.
Wat als je twijfelt?
Het onderscheid tussen een dronken iemand of een persoon met een hypo is niet altijd eenvoudig te maken. Omdat deze situatie voor een persoon met diabetes gevaar kan inhouden, is het aangewezen bij twijfel suiker te geven (als de persoon bij bewustzijn is), maar wanneer de toestand niet verbetert snel medische hulp in te schakelen. Het kan geen kwaad om aan een persoon met of zonder diabetes per vergissing suiker te geven. Er zal niets ergs gebeuren. Alleen zullen de symptomen die dan door iets anders worden veroorzaakt niet verdwijnen. Het is dan wel nodig snel medische hulp in te schakelen.
Na een hypoglycemie
Een persoon met diabetes zal eens de suikerspiegel terug voldoende hoog is, vaak vrij snel opnieuw goed functioneren. Hij of zij zal zich vaak niet herinneren wat er gebeurd is en zich soms niet realiseren dat hij/zij agressief of onredelijk tegen was. Men kan dit gedrag tijdens de hypoglycemie ook moeilijk verwijten. Het suikertekort in de hersenen verstoorde immers de normale manier van handelen en de persoon met diabetes had geen controle over zijn of haar gedrag.
Personen met diabetes hebben vaak zelf wat suikerhoudende voeding bij zich.