Meer diabetes bij kinderen sinds corona-epidemie
In België en diverse andere westerse landen zou het aantal nieuwe gevallen van diabetes bij kinderen en tieners sinds het begin van de corona-epidemie fors gestegen zijn. De oorzaak is onbekend.
Heeft de coronapandemie tot een opstoot van diabetesgevallen bij kinderen en tieners geleid? Een internationale studie lijkt in die richting te wijzen. Volgens een analyse van zeventien eerder uitgevoerde studies bij in totaal 38.000 kinderen en jongeren lag het aantal nieuw gediagnosticeerde gevallen van type 1 diabetes in het eerste coronajaar (2020) in diverse westerse landen zo’n 14 procent hoger dan in het jaar daarvoor. In het tweede jaar van de pandemie (2021) was de stijging nog indrukwekkender: plus 27 procent ten opzichte van 2019 (vóór corona nam het aantal nieuwe gevallen van jeugddiabetes ook toe, maar met ‘slechts’ zo'n 3 tot 4 procent per jaar).
De studie, die werd gepubliceerd in het vakblad Jama Network Open, bundelt vooral cijfers uit de VS, Australië en Europa. Belgische cijfers komen er niet in voor. Maar ook in ons land lijkt er iets aan de hand te zijn, afgaande op recente Riziv-cijfers. Sinds het begin van de corona-epidemie zijn de Belgische uitgaven voor kinderen met type 1 diabetes harder gestegen dan verwacht, meldt Riziv-woordvoerder Giel Abrahams. ‘Voor de coronajaren 2020 en 2021 valt de stijging eventueel te verklaren door weggewerkte facturatieachterstanden van eerdere boekjaren. Maar in 2022 zien we een stijging van ruim 17 procent, waarvoor we nog geen duidelijke verklaring vinden, tenzij (heel misschien) opnieuw facturatieversnellingen. De vraag is of de stijging bevestigd zal worden in de cijfers van 2023.
Ook Sciensano noteerde tijdens de covidperiode een ‘significante stijging’ van het aantal nieuw gediagnosticeerde gevallen van diabetes bij jongeren. Maar die stijging, van jaarlijks zo’n 12 procent, was al gaande voor de pandemie begon, meldt Suchsia Chao van het agentschap. ‘We weten niet wat haar heeft veroorzaakt. Of de trend op de langere termijn zal doorzetten, is niet bekend. Werden de extra gevallen van diabetes bij kinderen rechtstreeks veroorzaakt dooreen infectie met het coronavirus? Of is er eerder sprake van indirecte effecten, waarbij maatregelen om de pandemie te stoppen, zoals lockdowns, omstandigheden hebben veroorzaakt die gunstig zijn voor het ontstaan van de ziekte? Volgens professor Chantal Mathieu, endoecrinologe bij UZ Leuven, is het te vroeg om op die vraag een zeker antwoord te formuleren. ‘Het coronavirus kán de bêtacellen van de alvleesklier (die insuline produceren) binnendringen. Dat heeft een studie in Leuven aangetoond. Beschadigt het virus de cellen zozeer dat het type 1 diabetes kan uitlokken? Versnelt een infectie zo het ontstaan van de ziekte bij kinderen met een genetische vatbaarheid voor type 1 diabetes? We weten het niet”.
Mathieu ziet nog een andere mogelijke verklaring: misschien wordt een auto-immuunaanval op de alvleesklier van een kind niet rechtstreeks door een covidinfectie veroorzaakt, maar er onrechtstreeks door getriggerd. ‘We weten nog altijd niet precies hoe type 1 diabetes ontstaat, maar wel dat bijvoorbeeld maagdarminfecties het ontstaan van de ziekte kunnen triggeren. Mocht dat ook met coronavirusinfecties het geval zijn, dan kan ons dat een nieuw handvat geven om diabetes te voorkomen’, zegt Mathieu. ‘In Scandinavië, waar meer type 1 diabetes voorkomt dan in de rest van de wereld, wordt bijvoorbeeld gewerkt aan vaccins tegen gastro-intestinale infecties, in de hoop dat inentingen het aantal gevallen van diabetes er kunnen doen teruglopen. Mocht eenzelfde link tussen een coronavirusinfectie en het ontstaan van type 1 diabetes worden bewezen, dan kan dat een argument zijn om kinderen tegen covid-19 te vaccineren”.
Mathieu gaat er vooralsnog overigens niet van uit dat de vastgestelde stijging in het aantal nieuwe gevallen van type 1 diabetes ook reëel is. ‘Cijfers kunnen bedriegen. Tijdens en na de coronapandemie zijn diverse wetenschappelijke rapporten verschenen die wijzen op een toename van het aantal nieuwe diagnoses van type 1 diabetes, deze studie bundelt een aantal van die rapporten. Maar er zijn net zo goed publicaties geweest die géén toename lieten zien, en die krijgen minder aandacht in de pers. Dat is menselijk: ook wetenschappers en wetenschappelijke tijdschriften publiceren liever verrassende cijfers, dan cijfers die aangeven dat er wellicht niets aan de hand is'.
Bron: De Standaard