Wereld Diabetes Dag: één op de vijf mensen met diabetes vreest dat omstaanders hen niet kunnen helpen in noodsituatie tijdens sporten

Minstens een kwart van de mensen met diabetes haalt de aanbeveling om wekelijks 2,5 uur te sporten niet. Bij mensen met diabetes type 2 gaat het zelfs om twee op de drie. Dat blijkt uit een bevraging van Diabetes Liga. De vrees voor een ontregelde bloedsuikerspiegel houdt velen weg van het sportveld. Om die schrik weg te nemen, lanceert Diabetes Liga in samenwerking met de Vlaamse Trainersschool (VTS) een gratis online bijscholing ‘Eerste Hulp bij sporten met Diabetes’ voor de ruim 77.000 trainers in Vlaanderen.

Vandaag hebben meer dan 600.000 Vlamingen diabetes. Sporten kan de levenskwaliteit van mensen met diabetes gevoelig verbeteren, maar de aandoening blijkt velen tegen te houden om voldoende te bewegen of zich in te schrijven bij een sportclub. Diabetes Liga moedigt hen naar aanleiding van Wereld Diabetes Dag aan om toch de sprong te wagen. De Vlaamse Trainersschool ondersteunt deze oproep en werkte mee aan een gratis online bijscholing.

“We werken sinds kort samen met heel wat sportorganisaties zoals Sport Vlaanderen, G-Sport Vlaanderen, Sportieq, Netwerk Lokaal Sportbeleid en Wandelsport Vlaanderen om sporten met diabetes binnen en buiten de sportclub zo goed mogelijk bespreekbaar te maken. Dat zorgt ervoor dat mensen met diabetes niet onvoorbereid gaan sporten, maar ook dat mensen uit hun omgeving - in de eerste plaats trainers of begeleiders, maar ook hun sportmaatjes - kunnen ingrijpen wanneer nodig.” - Inge Everaert, Manager Kenniscentrum en Beleid bij Diabetes Liga

Te lage bloedsuikerspiegel tijdens het sporten

Een nieuwe bevraging van Diabetes Liga toont het belang van kennis en open communicatie rond diabetes en sporten aan. Maar liefst 1 op de 5 mensen met diabetes vreest namelijk dat anderen hen niet kunnen helpen in een noodsituatie. 3 op de 10 hebben bijvoorbeeld schrik voor een te lage bloedsuikerspiegel (hypoglycemie) tijdens of na het sporten. Opvallend: vooral mensen die insuline toedienen voor hun behandeling hebben schrik voor de gevolgen van een te lage bloedsuikerspiegel. Sport en insuline versterken elkaar vaak in het verlagen van de bloedsuiker. Indien de insulinedosis niet aangepast wordt aan de situatie of sportactiviteit, kan dit leiden tot een gevaarlijk lage bloedsuikerspiegel.

“Bijna drie op de tien (27%) mensen met diabetes geven aan dat ze het aanbevolen beweegpatroon - zo’n 150 minuten sport per week - niet halen. En dit onder andere door de schrik voor een onverwachte reactie van hun lichaam. Bij de mensen met diabetes type 2 komt maar liefst twee derde niet aan die tweeënhalf uur rustige tot matige inspanning per week. Nochtans is ook voor die groep beweging belangrijk om hun diabetes goed onder
controle te houden. We moedigen mensen met diabetes aan om niet alleen op hun eentje of met vrienden te bewegen, maar ook om zich aan te sluiten bij een sportclub. Want wie een vaste wekelijkse afspraak op de club heeft, sport vaker en regelmatiger.” - Inge Everaert, Manager Kenniscentrum en Beleid bij Diabetes Liga

Gratis opleiding

Diabetes Liga en de Vlaamse Trainersschool ontwikkelden een gratis online bijscholing voor alle trainers in Vlaanderen. De e-learning is in de eerste plaats een cursus ‘Eerste Hulp bij sporten met Diabetes’: wat is diabetes, wat gebeurt er in je lichaam voor, tijdens en na het sporten en wat zijn de symptomen van een te lage of te hoge bloedsuikerspiegel. Daarnaast bevat de online module concrete tips voor trainers om sporters op een veilige en verantwoorde manier te begeleiden bij het behalen van hun doelen.

“Naast de sporter met diabetes zelf, is de trainer de eerste persoon op of naast het veld die mogelijke symptomen van te hoge of te lage bloedsuikerwaarden kan opmerken. Wanneer iemand met diabetes zich niet goed voelt, moet de coach ook weten dat het geen zin heeft om verder te pushen. Dan is het juist belangrijker om na te gaan wat hiervan de oorzaak is en de nodige acties te ondernemen.” - Luk Buyse, Huisarts - Sportarts bij Medisch Huis De Statie en Voorzitter bij Diabetes Liga

Module 1 (basiskennis diabetes) is hier te bekijken.

Module 2 (sporten met diabetes) is hier te vinden.

Sporten met diabetes: do’s en don’ts

Om meer mensen met diabetes zonder schrik aan het bewegen te krijgen, heeft Diabetes Liga ook een flyer met concrete tips en tricks uitgewerkt. De flyer voor sporters met diabetes én trainers, wordt bij clubs en sportfederaties verspreid. Zo gaan mensen met diabetes goed voorbereid op pad én kunnen sportbuddy’s en trainers de signalen van een te lage (‘hypo’) of te hoge bloedsuikerspiegel (’hyper’) tijdens het sporten herkennen én helpen voorkomen.

Tips voor mensen met diabetes om te gaan sporten

• Alles start met open communicatie. Vertel aan je sportmaatjes of trainers op de club dat je diabetes hebt, welke signalen erop wijzen dat je bloedsuiker niet meer OK is en wat ze daaraan kunnen doen. Zo kunnen zij ingrijpen wanneer ze merken dat je een te lage of te hoge bloedsuikerspiegel krijgt, ook als je het zelf niet opmerkt.
• Bespreek je sportieve plannen samen met je behandelend team en trainer. Is je sportieve plan wel veilig voor jou? Denk samen na over de interactie tussen voeding, insuline (indien van toepassing) en de sportactiviteit.
• Voor mensen die regelmatig hun bloedsuiker meten, doe dit ook regelmatig vóór, tijdens en na je training en onderneem tijdig actie om te grote schommelingen in bloedsuiker te voorkomen.
• Weet dat veel sportgerelateerde factoren een invloed hebben op de bloedsuikerspiegel: intensiteit en duur van de sportieve activiteit, fitheid, het moment van de dag, hoeveelheid insuline in je lichaam, stress, warm weer, enzovoort. Houd er rekening mee dat zelfs als je op twee verschillende dagen precies hetzelfde doet, de effecten op je bloedsuikerspiegel kunnen verschillen.
• Zorg dat je al je diabetes benodigdheden bij de hand hebt, ook voor, tijdens en na het sporten (snelle suikers, water, reserve diabetesmateriaal, insuline, glucagon …).
• Na het sporten ben je vaak gevoeliger voor insuline. Dit kan interessant zijn om te hoge bloedsuikerspiegel na een maaltijd te milderen, maar dit kan ook betekenen dat er een verhoogd risico is op een te lage bloedsuiker. Hou hier vooral rekening mee in de eerste uren, maar ook tot 24 uur na de inspanning.

Tips voor omstaanders, trainers en sportclubs

• Wees je bewust van de impact van diabetes en moedig trainers aan om bij te leren over sporten met diabetes. Clubs kunnen ook affiches ophangen van de symptomen van te lage en te hoge bloedsuikerspiegel.
• Zorg voor open communicatie tussen sporters, trainers en begeleiders, zonder taboes.
• Zet een systeem van sportbuddy’s op poten: sportmaatjes die helpen om de symptomen van te lage of te hoge bloedsuikerspiegel te herkennen. Bespreek ook hoe en waar mensen met diabetes hun waarden regelmatig kunnen controleren.
• Voorzie zowel suikerrijke als suikervrije dranken op de club en tijdens de training.
• Creëer een gezonde sportomgeving, door in te zetten op gezonde voeding en een rookverbod op de clubs.

Meer tips & tricks over gezond en veilig sporten met diabetes vind je op de website www.diabetes.be/sporten.

De komende weken en maanden kunnen de Vlaamse sportclubs aan de slag met de info over een diabetes-inclusief sportaanbod, zodat personen met diabetes veilig en verantwoord kunnen sporten in hun eigen buurt.

***
Over Diabetes Liga vzw

De Diabetes Liga streeft als onafhankelijke vereniging naar de beste zorg en omkadering voor wie met diabetes wordt geconfronteerd. Het netwerk van de Diabetes Liga telt meer dan 45.000 sympathisanten: personen met diabetes en hun familie, professionals in de diabeteszorg en personen met een verhoogd diabetesrisico. De werking richt zich op het verspreiden van kwalitatieve informatie, behartiging van de belangen van mensen met diabetes en het creëren van een netwerk en ervaringsuitwisseling rond diabetes. In opdracht van de Vlaamse overheid werkt de Diabetes Liga aan een betere preventie en vroegdetectie van diabetes type 2.

Over Vlaamse Trainersschool

De Vlaamse Trainersschool is het decretaal erkende samenwerkingsverband tussen Sport Vlaanderen, de Vlaamse sportfederaties en de universiteiten en hogescholen Lichamelijke Opvoeding. Naast het aanbieden van heel wat trainersopleidingen ontwikkelt de Vlaamse
Trainersschool permanente, online bijscholingen. Samen meer trainers beter opleiden is haar missie. Dat tracht ze ook met deze e-learning te doen.

Voor meer informatie: www.sport.vlaanderen/vts